Gisteren liep mijn dag niet zoals gewoonlijk. Terwijl ik de bijen aan het nazien was, kreeg ik onverwachts een telefoontje van Brent – de boer van de Strackxhoeve – met een sfeer van urgentie. Ik kon even niet opnemen, want de bijen riepen, maar een innerlijk gevoel liet me weten dat dit gesprek om meer draaide dan wat ogenschijnlijke zaken. Zou het een zwerm of misschien… een hommelnestje zijn?
Het Onverwachte Nest
Na mijn rondje bij de bijen ging ik richting de hoeve. Brent leidde me naar een oude opslagplek waar hooi op een paar plekken was gestapeld.
Terwijl wij naar de plek liepen vertelde hij dat hij in de weer was met het opruimen van de plek , toen hij het hooi weg haalde , merkte hij dat er iets van spanning in de lucht hing, en een moment later kreeg hij een steek. Toen belde hij me. En nu lopen we naar de plek.
Al snel bleek dat het niet zomaar ging om hooi, maar om een levend thuis – een hommelnestje. Onder een hooibaal ontdekte ik een handvol pure natuur: een compact nest dat prijkte met minstens vijftig cellen behorend tot een eigen wereld van zoemende bedrijvigheid.
Het waren hommels – zwarte, stevige insecten, bijna als donkere, glinsterende rozijnen met een subtiel vleugje wit – die haar territorium fel verdedigd hielden.
Het was een opmerkelijk gezicht. Terwijl Brent onbedoeld in de frontlinie belandde en door één van deze dappere bewoners werd gestoken, werd duidelijk hoe belangrijk en beschermend deze kleine wereld voor de hommels was. Want hoewel hommels bekendstaan als vredelievende bestuivers, kunnen ze – net als hun bekendere tegenhangers, de honingbijen – wel degelijk steken als hun thuis bedreigd wordt.
Een Zorgvuldige Verhuisactie
In plaats van in paniek te raken, besloot ik dat het nest niet vernietigd maar verplaatst moest worden.
Het idee is simpel: de natuur verdient het dat we haar respecteren.
Verhuizen is, mits zorgvuldig en bedachtzaam uitgevoerd, de beste manier om deze nuttige insecten te beschermen. Ik pakte mijn zwermopvangkit: een stevige, stenen bloempot met een klein gaatje en een handige inkeping, een schaal, een kleiner schaaltje, en zelfs een lamp om in de wat donkerdere schuur wat beter te zien. Met handschoenen, kap en een vastberaden blik gingen we op wandeltocht om het nest te redden.
Het plan was dat de hommels – die tijdens de dag al wat in de verdediging waren geraakt – in de avond rustig hun gang zouden gaan.
Zodra de zon was ondergegaan en de meeste bewoners teruggekeerd waren naar hun onderkomen, konden we hun universele verhuisritueel uitvoeren.
Met de schaal en de bloempot verplaatste ik het nestje heel voorzichtig naar een al voorbereide, veilige plek op de hoeve. Natuurlijk lag de vraag in de lucht of zij het nieuwe onderkomen wel zouden omarmen, maar ik geloofde dat de natuur haar eigen weg heeft.
Het Mysterie van de Zwarte Hommels
Tijdens deze actie viel iets op: de hommels waren overwegend zwart, met nauwelijks wat kleur behalve een tikkeltje wit. Dit bijzondere kleurpatroon deed me stilstaan bij de vraag: om welke soort hommel gaat het eigenlijk? In België hadden we ooit zo’n drietal tot wel dertig soorten hommels, elk met hun eigen unieke kleurenspel en karakter. Wat we hier zagen lijkt te passen binnen het zogenaamde aardhommel-complex.
Hoewel het nauwkeurig bepalen van de soort vaak specialistische kennis en soms zelfs foto’s van dichtbij vraagt, doet het vermoeden goed dat het zou kunnen gaan om een variant van de veldhommel. Zo’n hommel, vaak aangeduid als Bombus lucorum, vertoont soms een overwegend donkere kleur met een vleugje wit – zeker bij de mannetjes, die er minder kleurrijk uitzien dan hun vrouwelijke collega's. Uiteraard is dit slechts een hypothese; hommels hebben een fascinerende mate van variabiliteit, waarbij zelfs mannen en vrouwen van dezelfde soort er net anders uit kunnen zien.
De Betekenis van Hommels
Laat ons niet vergeten: hommels zijn cruciaal voor onze natuur. Zij behoren tot de belangrijkste bestuivers en spelen een onmisbare rol in het leven van zowel wilde bloemen als onze gewassen. Met hun behaarde lichamen, die als kleine stofzuigers werken om stuifmeel op te vangen, zorgen zij voor een bloeiende biodiversiteit. De zorg voor deze insecten betekent ook het beschermen van de natuur en het bewaard houden van een evenwichtige ecologie.
Hoewel men de neiging heeft te denken dat imkeren alleen om de honingbijen gaat, besef ik maar al te goed dat de verantwoordelijkheden groter zijn. Vergeet niet: ieder insect, hoe klein ook, heeft een rol. Als imker draag ik zorg voor het totale ecosysteem – en dat betekent ook het zoeken naar manieren om zelfs onverwachte bebouwing zoals een wild hommelnestje een tweede kans te geven.
Terugblikkend en Vooruitkijkend
Later die avond, met de pot nog steeds op zijn plaats, observeerde ik de stilte rondom de nieuwe nestlocatie. Zou het nestje in de nacht weer tot leven komen? Het was even spannend, maar tegen zonsondergang leek alles rustig te zijn. Ondanks dat de hommels niet direct enthousiast leken over hun verhuizing, blijft de hoop dat zij op deze nieuwe plek uiteindelijk hun plekje in de zon vinden. In mijn ogen verdient zo’n kleinschalige verhuizing alle lof: het is een kleine daad van liefde voor de natuur, die wij als imkers én natuurliefhebbers zouden moeten koesteren.
Mocht je ooit een hommelnestje tegenkomen op een plek waar ruimte moet komen, denk dan even terug aan dit avontuur. Met een beetje inzicht, de juiste gereedschappen en vooral veel respect voor deze nuttige insecten, kun je voorkomen dat ze onherroepelijk verloren gaan. Omdat het beschermen van biodiversiteit begint bij het beschermen van haar kleinste, maar meest waardevolle bewoners.
Heb je interesse in meer verhalen over het wonder van ons ecosysteem en de soms onverwachte beroering van de natuur? In een volgende blog duik ik dieper in de fascinerende wereld van de hommels: hun levenscyclus, gedragingen en hoe wij als mensgenoot op een respectvolle manier met hen in verbinding kunnen staan. Blijf dus hangen voor meer avontuurlijke, maar vooral leerzame verhalen uit de natuurwereld!
Reactie plaatsen
Reacties