De Bescherming van Onze Bijen: Tussen Wetgeving en Cultuur

Historische Context en Wettelijke Ontwikkeling

De Wet van 10 juli 1973 inzake natuurbescherming stelde dat inheemse diersoorten, waaronder de bij, beschermd waren tegen opzettelijke vernietiging. Daarnaast verbiedt de Wet op Dierenwelzijn (1987) dat dieren onnodig mogen lijden door menselijk handelen. Deze wetten boden samen een wettelijke basis waarin bijen als waardevol natuurgoed werden gezien. Echter, met de invoering van het Vlaams Natuurdecreet van 1997 en de recente vervanging van de Dierenwelzijnswet door de Vlaamse Codex Dierenwelzijn, is er sprake van een herstructurering van de betrokken wetgeving. Juridische teksten vermelden inmiddels niet expliciet de bescherming van bijen. Beleidsambtenaren van het Departement Omgeving en Dierenwelzijn Vlaanderen benadrukken dat er wel flankerende maatregelen zijn om de bijenpopulatie te ondersteunen, maar een specifieke bescherming zoals bij andere bedreigde diersoorten ontbreekt in de wetgeving.

De Week van de Bij: Educatie of Politieke Marketing?

Opmerkelijk is dat, ondanks de verklaring van sommige beleidsmedewerkers dat bijen geen specifieke bescherming behoeven, er jaarlijks nog steeds een Week van de Bij wordt georganiseerd. Deze week heeft als doel publiek bewustzijn te creëren over het belang van de bij voor biodiversiteit en voedselproductie. Maar roept dit evenement ook vragen op:

• Waarom blijft deze week bestaan als de politiek stelt dat bijen geen bijzondere wettelijke bescherming nodig hebben?

• Is de Week van de Bij dan meer een culturele en educatieve campagne dan een weerspiegeling van een juridische noodzaak? Het evenement fungeert als platform om mensen te informeren en te inspireren, maar tevens als een oproep tot meer doeltreffend natuurbeschermingsbeleid. Er lijkt een duidelijke roep te zijn vanuit zowel burgers als natuurbeschermers om in de wetgeving de essentiële rol van bijen te erkennen.

Een Oproep tot Duidelijkheid en Actie

Het is voor iedereen duidelijk dat bijen onmisbaar zijn voor onze natuur en voedselzekerheid. De huidige juridische situatie – waarin de expliciete bescherming ontbreekt – creëert ruimte voor misverstanden en mogelijk contradictionaire praktijken. Het is tijd om stil te staan bij belangrijke vragen:

• Moeten we niet streven naar een duidelijke wettelijke erkenning en bescherming van bijen, in lijn met hun ecologische waarde?

• Hoe kan het beleid worden aangepast om de diervriendelijke verwijdering en het behoud van bijen consistent en wettelijk onderbouwd te maken?

• Is het evenement, de Week van de Bij, een noodzaak om het maatschappelijke besef over de bij te vergroten, of kan dit beleidstechnisch beter worden verankerd?

 Hoewel de huidige wetgeving in Vlaanderen geen expliciete bescherming biedt aan bijen, biedt de culturele inzet – zoals de Week van de Bij – een belangrijke tegenhanger. Dit evenement herinnert ons eraan dat, ongeacht de politieke of juridische standpunten, de bij een essentiële speler blijft in ons ecosysteem. De discussie zou daarom moeten dienen als een uitgangspunt om in overleg met imkers, natuurbeschermers en beleidsmedewerkers te streven naar een heldere en eenduidige regelgeving. Zo garanderen we dat onze bijen niet alleen in de praktijk, maar ook juridisch de bescherming krijgen die zij verdienen.

Oproep aan Lezers en Beleidsmakers Wat denk jij? Moeten we stappen ondernemen om de bescherming van bijen explicieter in de wet vast te leggen? Ik nodig beleidsmakers, natuurbeschermers, imkers en iedereen die om onze natuur geeft uit om in dialoog te gaan en samen te werken aan een toekomst waarin de bij niet alleen geëerd, maar ook beschermd wordt.