De Negen Kruiden en Hun Uitleg

Onderstaand overzicht geeft per kruid een gedetailleerde uitleg: van botanische kenmerken en geneeskracht tot symbolische betekenis. (later volgt er een weblog per kruid)

Bijvoet (Oudengels: mucgwyrt · Latijn: Artemisia vulgaris)

• Botanische kenmerken Bijvoet is een overblijvende plant uit de composietenfamilie. Ze wordt 50–150 cm hoog, heeft donkergroene, geveerde bladeren en gele bloempluimen in eindstandige schermen.

• Oogst en bereiding Verse bladeren pluk je rond het hoogtepunt van de bloei (juli–augustus). Droog ze in de schaduw om vluchtige oliën te behouden.

• Geneeskracht en gebruik • Bloedzuiverend en licht bitter, stimuleert spijsvertering • Traditioneel ingezet tegen menstruatieklachten, koorts en reuma • In de spreuk: eerste kruid, “oudst van alle planten”, werkt tegen gif en onheil

• Symboliek Wordt gezien als beschermer tegen boze geesten en nare dromen. In Noord-Europa gold bijvoet als plant van reiniging en voorspoed.

 

Weegbree (Oudengels: wegbrāde · Latijn: Plantago major)

• Botanische kenmerken Sterk winterharde, laagblijvende plant met grote, ovale bladeren en onopvallende bloemtaren op een kale steel.

• Oogst en bereiding Bladeren pluk je het hele groeiseizoen; rauw in salades of als versblad kompres. Gedroogd levert het poeder op voor zalven.

• Geneeskracht en gebruik • Ontstekingsremmend, bevordert wondgenezing door verzachtende slijmstoffen • Inwendig voor hoest- en keelklachten, uitwendig bij insectenbeten en eczeem • In de spreuk: “moeder van kruiden” die alles weerstaat en dicht – een metafoor voor herstel

• Symboliek Staat voor standvastigheid, genezing en hoop. Omdat het overal groeit, ook op omgewoelde grond, werd het symbool voor weerbaarheid.

 

Veldkers (Oudengels: stune · Latijn: Cardamine hirsuta)

• Botanische kenmerken Een eenjarige, fijne plant uit de kruisbloemenfamilie, met geveerde blaadjes en kleine witte bloemetjes.

• Oogst en bereiding Hele plant, inclusief wortelrozet, in het voorjaar oogsten. Vers geeft het een peperachtige bite, gedroogd kun je het poeder gebruiken.

• Geneeskracht en gebruik • Uitermate rijk aan vitamine C, bloedreinigend en licht diuretisch • Traditoneel bij huid- en keelaandoeningen, bevordert algemeen herstel • In de spreuk: “groeit op steen”, weerstaat gif en kalmeert het kwaad

• Symboliek Symbool van vernieuwing en zuiverheid door z’n frisse smaak en vroege opkomst.

 

Slangenkruid (Oudengels: attorlaðe · Latijn: Echium vulgare)

• Botanische kenmerken Eénjarige plant uit de ruwbladigenfamilie. Kenmerkend zijn de violette trechtervormige bloemen en ruwe haren.

• Oogst en bereiding Bloeiwijze en bladeren in de zomer plukken. Droog snel om schimmels te voorkomen. Poeder geschikt voor extern gebruik.

• Geneeskracht en gebruik • Traditioneel toegepast tegen slangenbeten en zwellingen • Bevat saponinen en antioxidanten, werkt ontstekingsremmend • In de spreuk: “vangt gifvluchten” en beschermt tegen onheil

• Symboliek Plant van bescherming en afweer; de naam weerspiegelt het vermogen om gif af te wenden.

 

Kamille (Oudengels: mægðe · Latijn: Matricaria recutita)

• Botanische kenmerken Eenjarige plant met fijne, veerdelige bladeren en goudgele hartjesbloemen omgeven door witte straalbloemen.

• Oogst en bereiding Bloemen plukken op zonnige, droge dagen. Vers of gedroogd gebruiken voor thee, tincturen of zalven.

• Geneeskracht en gebruik • Kalmerend, antispasmodisch, bevordert spijsvertering en ontspanning • Uitwendig bij huidirritaties en ontstekingen • In de spreuk: “bereidde bij Alorforda”, beschermt tegen luchtgedragen onheil

• Symboliek Symbool van troost en welzijn. Aangesproken als “moeder” vanwege haar zacht helende werking.

 

Brandnetel (Oudengels: wergulu · Latijn: Urtica dioica)

• Botanische kenmerken Een vaste plant met driekantige, geprikte stengels en tegenoverstaande, gezaagde bladeren.

• Oogst en bereiding Jonge bladeren vóór de bloei oogsten (lente). Koken of drogen neutraliseert de prikharen. Ze zijn geschikt voor thee en sap.

• Geneeskracht en gebruik • Bloedzuiverend, vochtafdrijvend, helpt bij reumatische klachten • Rijk aan ijzer, vitaminen en mineralen • In de spreuk: verzendt “zeehuid over zeerug”, tegengif voor ander gif

• Symboliek Kracht en hernieuwing door z’n prikkende energie en voedende eigenschappen.

 

Wilde appel (Oudengels: æppel · Latijn: Malus sylvestris)

• Botanische kenmerken Struik of kleine boom met ruwe schors, glanzende bladeren en kleine, zuurzoete vruchten.

• Oogst en bereiding Appels pluk je in september; verwerken tot puree of sap. In de spreuk wordt appelpap met zeep gemengd.

• Geneeskracht en gebruik • Licht laxerend, bevordert spijsvertering en darmflora • Rijk aan pectine en antioxidanten • In de spreuk: “verslaat het rode gif”, barrièremiddel tegen binnendringend onheil

• Symboliek Vruchtbaarheid, vernieuwing en bescherming. De appel stuwt de cyclus van leven en gezondheid.

 

Kervel (Oudengels: fille · Latijn: Anthriscus cerefolium)

• Botanische kenmerken Eenjarige schermbloem, fijn geveerd blad, met geurige, witte schermen bloemen.

• Oogst en bereiding Bladeren vóór de bloei in de lente plukken; vers in salades of gedroogd voor theemengsels.

• Geneeskracht en gebruik • Diuretisch, bevordert bloedcirculatie en spijsvertering • Traditioneel tegen nier- en blaasproblemen • In de spreuk: samen met venkel “machtig voor ellendigen en gezegenden”, universele heler

• Symboliek Zuivering en helderheid, omdat het vocht afvoert en het lichaam reinigt.

 

Venkel (Oudengels: finule · Latijn: Foeniculum vulgare)

• Botanische kenmerken Een vaste plant uit de schermbloemenfamilie met fijn geribd blad en gele bloempluimen.

• Oogst en bereiding Zaden pluk je in de nazomer; bladeren en wortelrozet eerder in het seizoen. Vers of gedroogd voor thee en aroma’s.

• Geneeskracht en gebruik • Krampstillend, bevordert melksecretie bij moeders, stimuleert spijsvertering • Werkt ontstekingsremmend en helpt bij hoestaanvallen • In de spreuk: gebruikt in de warme voorbereiding en als afsluiter voor extra kracht

• Symboliek Vrede en harmonie, omdat venkel rust brengt in lichaam en geest.

 

Elke plant draagt niet alleen fysiologische kracht, maar ook een mythische laag: de kruidentuin werd gezien als een spiegel van de kosmos, waarin mens en natuur één zijn.