🐝 Het bewustzijn van de bij – Lars Chittka

Over de intelligentie, emoties en het innerlijk leven van een insect

Wat als bijen niet alleen instinctmatig handelen, maar ook kunnen leren, onthouden, voelen en zelfs keuzes maken? In Het bewustzijn van de bij laat gedragsbioloog Lars Chittka ons kennismaken met een wereld die we vaak over het hoofd zien: die van het bijenbrein — klein van formaat, maar groots in vermogen.

🌿 Wat staat er in dit boek?

Chittka, hoogleraar aan Queen Mary University in Londen, bundelt in dit boek dertig jaar baanbrekend onderzoek naar het gedrag en de waarneming van bijen. Hij toont aan dat bijen:

• Kleuren en gezichten herkennen

• Leren van elkaar en zelfs eenvoudige gereedschappen gebruiken

• Emoties vertonen zoals voorzichtigheid of nieuwsgierigheid

• Problemen oplossen en anticiperen op toekomstige situaties

• Een vorm van persoonlijkheid hebben — sommige bijen zijn avontuurlijker dan andere

Hij beschrijft experimenten waarin bijen complexe taken uitvoeren, zoals het trekken aan een touwtje om nectar te verkrijgen, of het onthouden van vormen in het donker. Ook laat hij zien hoe bijen elektrische velden waarnemen, UV-licht zien en zelfs een soort zonnekompas gebruiken om hun weg te vinden2.

🧠 Waarom is dit boek spiritueel relevant?

Hoewel het boek wetenschappelijk is geschreven, roept het diepe vragen op over bewustzijn, identiteit en verbondenheid. Als bijen — met hersenen ter grootte van een speldenknop — in staat zijn tot leren, voelen en communiceren, wat zegt dat dan over het leven zelf? Over de ziel? Over onze relatie met andere wezens?

Het boek nodigt uit tot verwondering. Het herinnert ons eraan dat intelligentie niet alleen in mensen of grote hersenen huist, maar ook in het kleine, het ogenschijnlijk eenvoudige. Het is een pleidooi voor respect en bescheidenheid in hoe we omgaan met de natuur.

📚 Waarom je dit boek moet lezen

• Voor de verwondering: je leert bijen kennen als wezens met een innerlijk leven.

• Voor de verdieping: het boek verbindt biologie met filosofie en ethiek.

• Voor de schoonheid: Chittka schrijft helder, met humor en liefde voor zijn onderwerp.

• Voor de bewustwording: het boek verandert hoe je kijkt naar insecten, en misschien ook naar jezelf.

📖 Het bewustzijn van de bij Auteur: Lars Chittka Uitgever: Noordboek (2022) Taal: Nederlands (vertaald uit het Engels) Aantal pagina’s: 324 ISBN: 9789056159832